Jak zweryfikować stan spółki?
Aby sprawdzić stan przedsiębiorstwa spółki i zidentyfikować ryzyka należy najpierw przeprowadzić audyt prawny spółki. Audyt taki może obejmować kwestie prawne, podatkowe czy finansowe.
Sam audyt prawny może obejmować różne zakresy. Dla przykładu – jeśli chcesz kupić udziały w spółce z branży IT zapewne powinieneś przeprowadzić audyt skupiający się na kwestiach prawnoautorskich. A także kwestiach własności intelektualnej. Jeśli chcesz kupić spółkę z branży medycznej zapewne istotne dla Ciebie będą kwestie z zakresu ochrony danych osobowych czy przestrzegania RODO, a mniej kwestie prawnoautorskie. Jeśli kupujesz podmiot z branży transportowej istotne dla Ciebie będą kwestie pozwoleń administracyjnych, kwestie prawa pracy czy kwestie HP. Można więc przeprowadzić audyt skupiając się tylko na określonych zagadnieniach – można zrobić audyt z zakresie prawa pracy i przestrzegania norm BPH, można przeprowadzić audyt zakończonej inwestycji budowlanej i przedmiotem analizy objąć wszelkie dokumenty i umowy zawarte w toku takiego procesu inwestycyjnego. Można przedmiotem audytu objąć kwestie podatkowe w zakresie, np. podatku VAT czy dochodowego, wyłącznie w pewnym okresie czasu.
Jeśli jesteś nowym członkiem zarządu istotne dla Ciebie będą wszelkie kwestie korporacyjne, a także kwestie podpisywanych umów.
Jak ustalić zakres takiego audytu?
Każdy audyt prawny by był skuteczny i odpowiadał na nurtujące Cię pytania powinien być skrojony na miarę.
Każdy audytor ma swoją standardową listę informacji i dokumentów o jakie wystąpi do drugiej strony. Ważne jest jednak przefiltrowanie tej listy przez Twoje oczekiwania. Nie chodzi jak przypuszczam o to, żebyś uzyskał 200-stronicowy opis wszystkich umów i postępowań jakie toczą się w spółce lecz żebyś dostał dokument, który posłuży Ci w toku negocjacji ze sprzedającym i pozwoli lepiej wynegocjować cenę. Wynikiem takiego audytu skrojonego na miarę powinno być wskazanie Ci wszelkich potencjalnych ryzyk, które mogą rodzić albo wątpliwości prawne lub ryzyka sporu sądowego i odpowiedzialności badanego podmiotu, albo tez ryzyk natury finansowej, skutkiem których spółka winna dokonać korekty swoich dokumentów finansowych.
Mając taką informację możesz podjąć negocjacje z drugą stroną. Bez takich informacji negocjacje te będą nieudane lub niestety nie będziesz miał mocnych argumentów by np. przenegocjować cenę.
W jaki sposób wykorzystać informacje wynikające z audytu?
Jeśli audyt został poprawnie przeprowadzony i zawiera on informacje, które mają wartość, to w sposób oczywisty przełożą się one na Twoją oszczędność – w oparciu o takie informacje możesz przenegocjować niższą cenę. Po drugie, mając wyniki audytu jesteś w stanie wprowadzić do umowy mechanizm korekty ceny po zamknięciu. Innymi słowy, dzięki wynikom audytu prawnego możesz zaakcentować w umowie określone ryzyko i uzależnić wypłatę pozostałej części ceny od określonej, pozytywnej dla Ciebie sytuacji. W obu przypadkach jest to istotny czynnik wpływający na negocjacje cenowe. Co więcej, wiedząc, że istnieje zagrożenie wystąpienia pewnego zdarzenia można wprowadzić do umowy określone oświadczenia i zapewnienia strony sprzedającej czy jej odpowiedzialność gwarancyjną.
Od czego zacząć w przypadku zagadnienia jakim jest audyt prawny spółki?
Rozpoczynając negocjacje należy podpisać umowę NDA.
Pisałam już o tym w artykułach pt. “Umowa NDA i kiedy warto podpisać umowę o zachowaniu poufności?”, “Jak długo wiąże umowa o zachowaniu poufności?”, “Co zawierać powinna Umowa o zachowaniu poufności?”
O tym jak przygotować się do samego audytu – przeczytasz natomiast w artykule pt. “O czym pamiętać przygotowując spółkę do audytu prawnego?”.
Po podpisaniu NDA powinieneś określić zakres informacji jakie mają dla Ciebie znaczenie oraz przedstawić wykaz dokumentów do audytu. Sugestie co do tego, jaki ten zakres powinien być lub jakich dokumentów w pierwszej kolejności powinieneś zażądać przekaże Ci także Twój doradca prawny. Po zgromadzeniu dokumentacji dobrze jest, by audyt przeprowadzać mimo wszystko w tzw. data room w spółce. Dzięki temu masz możliwość nie tylko przeglądnąć dokumenty lecz także na bieżąco zadawać pytania pracownikom czy członkom zarządu spółki. To może mieć kluczowe znaczenie dla oceny sytuacji spółki.
Ile to kosztuje?
Przeprowadzenie audytu prawnego spełniającego Twoje oczekiwania kosztuje zapewne dużo mniej niż kosztować będzie błąd popełniony przy negocjowaniu zapisów umowy. Wynagrodzenie doradcy należne za przeprowadzenie audytu prawnego zależy od zakresu badania oraz od wielkości spółki. Inna jeszcze będzie stawka, gdy przeprowadzenie badania prawnego jest elementem obsługi całego procesu akwizycji spółki. Jeśli zaś chcesz uzyskać bardziej precyzyjną informację – zapraszam do kontaktu mailowego.
